Otpor ili trening sa tegovima se široko preporučuje u sportu i rehabilitaciji kao efikasna vežba za povećanje mišićne snage i veličine. Ovaj oblik vežbe uključuje primenu otpora na kontrakciju mišića radi izgradnje snage. Međutim, neki praktičari veruju da trening otpora može povećati pasivnu ukočenost mišića tokom vremena.
Pasivna ukočenost mišića je ključni pokazatelj kako se mišići ponašaju mehanički kada se istežu bez aktivne kontrakcije. Konkretno, odnosi se na količinu sile koja je potrebna da se dužina mišića promeni za datu količinu tokom pasivnog istezanja.
Studije su pokazale da visoka pasivna ukočenost povećava rizik od povreda mišića i skeleta i može smanjiti atletske performanse u sportovima kao što je trčanje na duge staze. Stoga je modalitet treninga koji smanjuje pasivnu ukočenost mišića uz povećanje snage i veličine mišića veoma poželjan u kliničkim i atletskim uslovima.
Nekoliko studija je istraživalo dugoročne efekte treninga otpora na pasivnu ukočenost mišića. Jedna studija je pokazala da se pasivna ukočenost mišića semimembranozusa (SM), jednog od tri mišića zadnje lože u butini, može smanjiti na kratko nakon ekscentričnog treninga otpora na dugim dužinama mišića sa dugim trajanjem kontrakcije (LL).
Ekscentrični trening otpora se fokusira isključivo na faze vežbi koje produžavaju mišiće, kao što je mrtvo dizanje. Pored toga, studije istezanja su pokazale da se SM krutost može dugoročno smanjiti sa statičkim istezanjem koje se izvodi na visokoj nedeljnoj frekvenciji.
Nadovezujući se na ove nalaze, tim istraživača iz Japana, predvođen docentom Raki Kavamaom sa Fakulteta zdravstvenih i sportskih nauka Univerziteta Doshisha, istražio je da li visokofrekventni ekscentrični trening otpora na LL može hronično smanjiti pasivnu ukočenost mišića.
„Tokom mog vremena kao trener univerzitetskog atletskog tima, često sam se susreo sa mitom da prekomerni trening otpora povećava pasivnu ukočenost mišića, uprkos ograničenim jasnim dokazima. Inspirisan nalazima prethodnih studija istezanja, pretpostavio sam da se pasivna ukočenost mišića može smanjiti trening otpora koristeći kombinaciju ekscentričnih kontrakcija, dugih dužina mišića i dugog trajanja kontrakcije“, objašnjava prof. Kavama.
Studija je uključivala doprinose Katsuki Takahashi, Tatsuia Hojo i Taku Vakahara sa Fakulteta zdravstvenih i sportskih nauka Univerziteta Doshisha. Objavljeno je na mreži u Medicina i nauka u sportu i vežbanju 16. jula 2024.
U studiji, 36 mladića je raspoređeno u dve grupe za trening, V2 i V3, koje su izvodile trening otpora učestalošću od dve, odnosno tri nedeljne sesije, zajedno sa kontrolnom grupom koja nije izvodila nijednu vežbu.
I u V2 i V3, učesnici su izvodili samo ekscentrično mrtvo dizanje ukočenih nogu u rasponu pokreta od pola do punog, pri čemu je svako ponavljanje trajalo pet sekundi tokom 10 nedelja.
Pre i posle perioda intervencije, istraživači su izmerili module smicanja mišića tetive kolena (što ukazuje na njihovu ukočenost), maksimalni dobrovoljni izometrijski obrtni moment savijanja kolena (maksimalna sila koju tetive kolena mogu da stvore dok pokušavaju da savijaju kolena o nepokretni predmet ), i zapremine pojedinačnih mišića zadnje lože.
Rezultati su otkrili da je u grupi V3 ukočenost SM značajno smanjena, dok ostali mišići tetive kolena nisu pokazali nikakvu promenu. Nije bilo značajnih promena u krutosti tetive kolena u V2 ili kontrolnim grupama. Pored toga, izometrijski obrtni moment i zapremina SM su značajno povećani u obe grupe za obuku.
Ovi rezultati sugerišu da se pasivna ukočenost mišića određenog mišića može hronično smanjiti ekscentričnim treningom otpora sa LL sa visokom nedeljnom frekvencijom i velikim ukupnim volumenom treninga. Ovi nalazi pružaju ključni uvid u prilagodljivu plastičnost pasivne ukočenosti mišića.
Profesor Kavama je rekao: „Naši nalazi osporavaju tradicionalno verovanje da se pasivna ukočenost mišića može smanjiti samo istezanjem. Ova studija je otkrila modalitet treninga za hronično smanjenje pasivne ukočenosti određenog mišića uz istovremeno povećanje snage i veličine mišića.
„Ovo predstavlja prvi korak ka promeni paradigme sa statičkog istezanja na trening otpora za hronično smanjenje pasivne ukočenosti mišića.“
Prof. Raki zaključuje: „U narednih pet do 10 godina, ova nova metoda mogla bi značajno da poboljša efikasnost programa treninga i rehabilitacije, što bi dovelo do boljih rezultata za sportiste i pacijente.“
