Rezultati rutinskih testova krvi mogli bi da se koriste za ubrzanje dijagnoze raka kod ljudi sa bolovima u stomaku ili nadimanjem, sugeriše studija koju su vodili istraživači UCL.
Većina ljudi koji prijave ove simptome svom lekaru opšte prakse upućuju se na krvne pretrage. Međutim, nije poznato koliko dobro ovi testovi krvi, koji se koriste za istraživanje niza mogućih uzroka lošeg zdravlja, mogu predvideti rizik od raka.
Studija, objavljena u PLOS Medicine, razmatrala je podatke od više od 400.000 ljudi starijih od 30 godina u Velikoj Britaniji koji su posetili lekara opšte prakse zbog bolova u stomaku i više od 50.000 koji su posetili svog lekara opšte prakse zbog nadimanja. Dve trećine ove grupe imalo je krvne pretrage nakon imenovanja.
Istraživači su otkrili da su, u 19 najčešće korišćenih testova krvi, abnormalni rezultati povezani sa većim rizikom od dijagnoze raka u roku od godinu dana. Oni su procenili da bi, ako bi se ovi abnormalni rezultati uzeli u obzir, došlo do povećanja od 16% u broju ljudi sa nedijagnostikovanim rakom kojima je dat hitan uput, u poređenju sa procenom samo na osnovu simptoma, starosti i pola.
Ovo se prevodi kao dodatnih šest osoba sa nedijagnostikovanim rakom koje su hitno upućene od 1.000 ljudi koji su posetili lekara opšte prakse sa bolovima u stomaku ili nadimanjem, pored 40 ljudi sa rakom koji su već hitno upućeni, a da nisu koristili rezultate testova krvi.
Vodeći autor dr Meena Rafik, sa Odeljenja za bihejvioralne nauke i zdravlje UCL, rekla je: „Naša studija sugeriše da možemo da poboljšamo otkrivanje raka pomoću testova krvi koji su već dostupni i koji se rutinski daju pacijentima sa nespecifičnim simptomima čiji je uzrok nejasno. Ovo bi mogao biti efikasan, pristupačan način za poboljšanje rane dijagnoze raka i, u nekim slučajevima, povećati verovatnoću uspešnog lečenja.
„S obzirom da u praksi može biti izazov za lekare opšte prakse da tumače niz podataka o testovima krvi, naša studija ukazuje na potrebu za automatizovanim alatom koji bi mogao da proceni rizik od raka na osnovu više varijabli.“
Studija je koristila anonimne podatke o pacijentima iz Clinical Practice Research Datalink (CPRD), prikupljene iz mreže ordinacija opšte prakse širom Ujedinjenog Kraljevstva između 2007. i 2016. godine.
Istraživači su otkrili da je jednom od 50 (2,2%) ljudi koji su otišli kod lekara opšte prakse i prijavili bol u stomaku dijagnostikovan rak u narednih 12 meseci. Upravo isti procenat (2,2%) ljudi koji su prijavili nadimanje takođe je dijagnostikovan rakom u roku od godinu dana.
U Velikoj Britaniji, smernice Nacionalnog instituta za zdravlje i brigu (NICE) kažu da ljudima treba dati hitnu uputnicu za rak (tj. uputiti ih specijalisti ili na testove) ako je njihov rizik od raka veći od 3%.
U novoj studiji, istraživači su otkrili da ljudi stariji od 60 godina koji su bili kod lekara opšte prakse sa bolovima u stomaku ili nadimanjem imaju dovoljno visok rizik da opravdaju hitno upućivanje na rak (to jest, njihov rizik je bio veći od 3%) bez obzira na to rezultata testova krvi. Trenutno, starijim od 60 godina sa bolovima u stomaku ili nadimanjem, u UK se daje uputnica za rak samo ako imaju dodatni potencijalni signal raka, kao što je gubitak težine.
Rizik od raka je procenjen na 3,1% za muškarce u 60-im godinama koji prijavljuju bol u stomaku, dok se kod muškaraca u 80-im godinama povećava na 8,6% sa ovim simptomom. Za žene u ovim starosnim grupama, rizik je bio 3,1%, popevši se na 6,1%.
Istraživači su upozorili da je incidenca raka verovatno veća u uzorku studije nego među širom grupom ljudi koji imaju bolove u stomaku ili nadimanje koji ne bi nužno išli kod svog lekara opšte prakse ili imali krvne testove.
U uzorku studije u Velikoj Britaniji, istraživači su otkrili da među ljudima starosti od 30 do 59 godina sa bolovima u stomaku ili nadimanjem, anemija, nizak albumin, povišene trombocite, abnormalni feritin i povećani inflamatorni markeri snažno predviđaju rizik od nedijagnostikovanog raka.
Na primer, kod žena starosti od 50 do 59 godina sa nadimanjem stomaka, rizik od raka pre krvnog testa od 1,6% povećan je na 10% sa povišenim feritinom, na 9% sa niskim albuminom, na 8% sa povišenim trombocitima, na 6% sa povišenim inflamatornim markera i do 4% sa anemijom.
Trenutno su samo povišeni trombociti i anemija uključeni u smernice za upućivanje na rak. Smernice su, primetili su istraživači, fokusirane na prisustvo „alarmnih” simptoma i rizik od raka jednog organa, sa ograničenim uputstvima za nejasne simptome koji bi mogli biti znak raka u brojnim različitim organima.
Dr Rafik je dodao: „Polovina svih ljudi sa još uvek neotkrivenim rakom će prvo otići kod lekara sa nejasnim simptomima koji mogu biti izazovni za dijagnozu. Mnogi od ovih pacijenata se istražuju u primarnoj zdravstvenoj zaštiti pomoću uobičajenih testova krvi koji bi mogli da pomognu da se identifikuje za koje pacijente postoji najveća verovatnoća da imaju osnovni karcinom i treba im dati prioritet za upućivanje.
„Ovo istraživanje pokazuje da ovi uobičajeni testovi mogu značajno poboljšati procenu rizika od raka.“
Studija je takođe pokazala koji su tipovi raka najčešći kod ljudi sa ovim simptomima i kako je to variralo u zavisnosti od starosti i pola. Sveukupno, najčešći je rak creva, zatim rak prostate i pankreasa kod muškaraca, dok je kod žena rak creva praćen rakom dojke i jajnika.
Istraživači su rekli da se nalazi o prediktivnoj vrednosti testova krvi za rak ne mogu ekstrapolirati na druge zdravstvene sisteme sa višim ili nižim stopama upotrebe krvnih testova.
