Iako se izrazi „stidljivost“ i „socijalna anksioznost“ često koriste naizmenično zbog osećaja nelagodnosti u društvenim situacijama, postoji važna razlika između ova dva pojma. Stidljivost, ili stidljiva ličnost, nije isto što i socijalna anksioznost, poznata i kao socijalni anksiozni poremećaj.
Normalno je osećati nervozu ili stres u novim društvenim situacijama ili prilikom interakcije sa novim ljudima. Ipak, dok stidljivi ljudi mogu doživeti društvene situacije kao neprijatne i stresne, osobe sa socijalnom anksioznošću suočavaju se sa intenzivnim strahom ili anksioznošću da će biti osuđivane, kritikovane ili odbačene.
Stidljivost i socijalna anksioznost dele neke sličnosti, uključujući fizičke simptome stresa poput znojenja, crvenila, drhtanja, ubrzanog rada srca ili hiperventilacije. Međutim, ključna razlika je u intenzitetu i trajanju ovih osećaja.
Socijalna anksioznost je dijagnostikovana kao mentalni poremećaj kada je uporna (traje više od šest meseci) i značajno negativno utiče na život osobe, uključujući posao, školu, odnose i samopouzdanje. Osobe sa socijalnom anksioznošću često izbegavaju društvene situacije ili se povlače u bezbednosna ponašanja kao što su gledanje u telefon ili nošenje naočara za sunce.
Kompleksna interakcija bioloških i faktora sredine utiče na razvoj stidljivosti i socijalne anksioznosti. Na primer, stidljiva deca i odrasli sa socijalnom anksioznošću imaju neuronska kola koja snažno reaguju na stresne društvene situacije. Iako se mnogi odrasli sa socijalnom anksioznošću sećaju da su bili stidljivi u detinjstvu, ne razvijaju sva stidljiva deca ovaj poremećaj.
Socijalna anksioznost može imati dalekosežne posledice, uključujući nisko samopoštovanje, prekid prijateljstava ili romantičnih veza, poteškoće u karijeri i napuštanje studija. Kod dece, simptomi mogu uključivati uznemirenost, razdražljivost, bes, držanje za roditelje ili odbijanje komunikacije.
Dijagnoza socijalnog anksioznog poremećaja je prvi korak ka pristupu odgovarajućem tretmanu. Kliničke smernice preporučuju kognitivno-bihejvioralnu terapiju (KBT) u kombinaciji sa terapijom izloženosti. Ove terapije pomažu ljudima da se suoče sa svojim strahovima kroz niz koraka, bilo lično, onlajn ili u kratkim tretmanima.
Uz stručnu i roditeljsku podršku, deca se mogu naučiti strategijama za prevazilaženje socijalne anksioznosti. Rana intervencija je ključna kako bi se sprečilo da socijalna anksioznost utiče na buduće prilike i kvalitet života.
Razumevanje razlike između stidljivosti i socijalne anksioznosti je važno za pružanje adekvatne podrške i tretmana, omogućavajući ljudima da prevaziđu izazove i vode ispunjen život.
