Stresna iskustva u srednjim godinama ili tokom detinjstva mogu biti povezana sa većim rizikom od razvoja Alchajmerove bolesti i neuroinflamacije, respektivno. Ovo je jedan od zaključaka studije objavljene u Annals of Neurology koju vodi Institut za globalno zdravlje Barselone (ISGlobal), centar koji podržava Fondacija „la Caika“, u saradnji sa Centrom za istraživanje mozga Barselonaβeta (BBRC), istraživački centar Fondacije Paskual Maragall.
Stresni životni događaji su oni u kojima objektivne spoljašnje pretnje aktiviraju bihejvioralne i psihološke reakcije u nama, na primer, smrt voljene osobe, nezaposlenost ili bolest. Sve veći dokazi sugerišu da bi stres mogao biti povezan sa povećanim rizikom od demencije i kognitivnog pada.
Svrha ovog istraživanja je bila da se proceni da li gomilanje stresnih životnih događaja tokom života može uticati na razvoj patologija povezanih sa Alchajmerovom bolešću u starijim godinama. Da bi to uradio, istraživački tim je računao na 1.290 dobrovoljaca iz ALFA kohorte u Barseloni, koju takođe podržava Fondacija „la Caika“, svi su bili bez kognitivnih oštećenja u vreme studije, ali sa direktnom porodičnom istorijom Alchajmerove bolesti.
Učesnici su prošli kroz intervjue kako bi procenili broj stresnih životnih događaja. Urađene su lumbalne punkcije i magnetna rezonanca (MRI) da bi se testirali različiti biomarkeri povezani sa Alchajmerovom bolešću.
Statističke analize su otkrile da je nagomilavanje stresnih događaja tokom srednjeg života povezano sa višim nivoima β-amiloidnog (Aβ) proteina, ključnog igrača u razvoju Alchajmerove bolesti.
„Znamo da je srednji život period kada patologije Alchajmerove bolesti počinju da se gomilaju. Moguće je da ove godine predstavljaju ranjiv period u kojem psihološki stres može imati dugotrajan uticaj na zdravlje mozga“, kaže Eleni Palpatzis, istraživač ISGlobal i prvi autor studije.
Istraživački tim je takođe otkrio da su viši nivoi stresnih iskustava u detinjstvu povezani sa većim rizikom od razvoja neuroinflamacije u starijim godinama. Upala je prepoznata kao ključni molekularni odgovor kod neurodegenerativnih bolesti, a ovi rezultati su u skladu sa novim dokazima koji sugerišu da je trauma u detinjstvu povezana sa povećanom upalom u odrasloj dobi.
Akumulacija stresnih životnih događaja tokom života bila je povezana sa višim nivoima β-amiloidnog (Aβ) proteina samo kod muškaraca. Kod žena, međutim, istraživači su primetili da su stresnija iskustva tokom života povezana sa manjim količinama sive materije, što implicira da stres može imati efekte specifične za pol.
„Naši rezultati sugerišu da su mehanizmi kroz koje životni stresori utiču na zdravlje mozga kod muškaraca i žena različiti: akumulacija amiloidnog proteina kod muškaraca i atrofija mozga kod žena“, kaže Eider Arenaza-Urkuijo, istraživač ISGlobal-a i poslednji autor studije.
Na kraju, autori su otkrili da su stresni životni događaji kod ljudi sa istorijom psihijatrijskih bolesti povezani sa višim nivoima Aβ i tau proteina, neuroinflamacijom i manjim volumenom sive materije, što sugeriše da bi ova populacija mogla biti podložnija efektima stresnog života. događaje, na primer, zbog poremećenih sposobnosti suočavanja sa stresom što bi ih moglo učiniti ranjivijim.
„Naša studija pojačava ideju da stres može igrati značajnu ulogu u razvoju Alchajmerove bolesti i pruža početne dokaze u vezi sa mehanizmima koji stoje iza ovog efekta, ali su potrebna dodatna istraživanja da bi se replicirali i potvrdili naši početni nalazi“, kaže Eider Arenaza-Urkuijo.
