Epstein-Barr virus, uobičajen virus koji inficira većinu ljudi u nekom trenutku njihovog života, dugo se sumnjao kao okidač multiple skleroze, autoimune bolesti koja pogađa oko 36 ljudi na svakih 100.000 ljudi širom svijeta.
Ali tačno kako ovaj virus pokreće imuni sistem da napadne sopstvene ćelije, često godinama kasnije, uglavnom je izmicao naučnicima.
Sada su istraživači sa Univerziteta u Teksasu došli korak bliže da pokažu kako virus pokreće imune ćelije u ranim stadijumima MS, kada su se pojavili prvi simptomi, ali pacijentima nije nužno dijagnostikovana.
Uprkos svim temama koje povezuju EBV sa MS, virusu je trebalo neko vreme da se uhvati. Te virusne infekcije se generalno dešavaju nekoliko godina pre nego što se MS pojavi, što otežava istraživačima da precizno odrede kako EBV prebacuje na MS, kod nekih, ali ne kod svih onih koji se zaraze virusom.
MS je autoimuno stanje u kojem imuni sistem pogrešno pali i greškom napada masnu zaštitnu ovojnicu, nazvanu mijelin, koja pokriva nervna vlakna u mozgu i kičmenoj moždini.
Neka prošla istraživanja sugerišu da se to dešava zbog molekularne mimikrije između EBV proteina koje imuni sistem prepoznaje kao strane i molekula koji se nalaze u mozgu i mijelinu nervnih ćelija, što ne bi trebalo.
Nastaje konfuzija: antitela koja proizvode B ćelije, vrsta belih krvnih zrnaca, greškom se vezuju za pogrešan molekul, označavajući ga za uništenje.
Međutim, B ćelije su samo jedan agens imunog sistema. T ćelije, druga vrsta belih krvnih zrnaca, su važni vojnici koji prepoznaju alarme inficiranih ćelija, predstavljene kao različiti fragmenti proteina (koji se nazivaju antigeni) na njihovoj spoljašnjoj površini.
Kada T ćelija prepozna oznaku stranog napadača, proizvodi se armija klonova T ćelija specifičnih za taj određeni antigen.
Da bi bliže pogledali ovaj deo imunog sistema, Assaf Gottlieb i kolege sa Univerziteta u Teksasu, zumirali su interakcije između T ćelija u krvi i cerebrospinalnoj tečnosti (CSF) osam ljudi sa ranim simptomima MS. , i laboratorijski uzgojene ćelije inficirane EBV, kao i virusne čestice.
Istraživači su uporedili odgovore T ćelija na Epstein-Barr virus, ćelije inficirane EBV-om i druge uobičajene viruse, uključujući influencu, sekvenciranjem receptora prisutnih na spoljašnjoj strani T ćelija, da bi videli šta su prepoznali.
U uzorcima krvi pacijenata, 13 procenata T ćelija imalo je receptore koji prepoznaju ćelije inficirane EBV, dok je samo 4 procenta prepoznalo antigene za grip.
U CSF-u, broj klonova T ćelija koji prepoznaju ćelije inficirane EBV-om eksplodirao je, što predstavlja 47 procenata analiziranih ćelija.
Ovi rezultati pokazuju da su T ćelije napravljene da prepoznaju ćelije inficirane EBV-om „prisutne u CSF u najranijim fazama MS, što sugeriše da će verovatno igrati važnu ulogu u patogenezi“, pišu istraživači u svom radu.
„Ovo snažno sugeriše da ove T ćelije ili izazivaju bolest ili joj na neki način doprinose“, objašnjava J. Villiam Lindsei, autor studije i neurolog UTHealth. „U toku su eksperimenti da bismo definisali šta ove ćelije mogu da rade.“
Drugi istraživači koji nisu uključeni u rad opisali su nalaze kao ‘više dokaza o pušenju oružja’ za ulogu EBV-a u MS, ali treba imati na umu da je ovo mala studija od samo osam pacijenata.
Međutim, u jednakoj meri, potrebne su manje studije kao što je ova da bi se ušlo u grube detalje potencijalnih mehanizama, sa rezultatima koji dopunjuju rezultate većih studija koje traže šire obrasce.
Naravno, u priči bi moglo biti više. MS nije jedino stanje sa kojim je EBV povezan; takođe se smatra da virus izaziva sindrom hroničnog umora (inače poznat kao mijalgični encefalomijelitis ili ME/CFS).
