Istraživački tim u Univerzitetskom medicinskom centru u Majncu otkrio je da ishrana koja sadrži pšenicu može povećati težinu multiple skleroze (MS). To je zbog inhibitora amilaze tripsina (ATI), prirodnih proteina u pšenici, dok proteini glutena nisu uticali na inflamatornu reakciju.
Studije potvrđuju da ishrana i zdravlje creva mogu uticati na tok hroničnih inflamatornih bolesti, uključujući MS. Ono što je posebno je da određena hrana, u ovom slučaju, definisani sastojak, može da podstakne ovu upalu.
Rezultati istraživanja objavljeni su u časopisima Gut and Therapeutic Advances in Neurological Disorders. Istraživačka grupa sada želi da istraži u kojoj meri dijeta bez pšenice može poboljšati terapiju lekovima za MS.
Multipla skleroza je autoimuna bolest centralnog nervnog sistema. Imuni sistem napada zdrave nervne ćelije u prekomernoj reakciji, uzrokujući da one neprestano umiru. Najčešći rani simptomi su privremeni senzorni poremećaji, poremećaji vida i paraliza mišića.
Oko 2,8 miliona ljudi širom sveta je pogođeno MS, više od 250.000 njih u Nemačkoj. Prevalencija se značajno povećava, posebno među mladim odraslim osobama i ženama. Bolest je izazvana kombinacijom različitih faktora. Pored genetskih faktora, na tok hronične inflamatorne bolesti mogu uticati i faktori životne sredine kao što je ishrana.
„Poznato je da određeni proteini pšenice mogu da izazovu zapaljenske reakcije. To uključuje celijakiju, koja pogađa oko 1% populacije. To je upalna reakcija tankog creva na gluten, protein u pšenici. Ono što je novo je da drugi pšenični proteini generalno mogu doprineti upali“, objašnjava univ.-prof. dr Detlef Šupan, direktor Instituta za translacionu imunologiju Univerzitetskog medicinskog centra u Majncu i profesor medicine na Harvardskom medicinskom fakultetu.
„Do sada, međutim, nije bilo jasnih dokaza da ishrana koja sadrži pšenicu može uticati i na zapaljenske bolesti centralnog nervnog sistema. Sada smo bili u mogućnosti da pokažemo, kako na životinjskom modelu, tako i u kliničkoj pilot studiji, da ATI proteini u pšenici mogu povećati ozbiljnost MS. Ovi ATI proteini igraju širu ulogu u upali od proteina glutena.“
Inhibitori tripsina amilaze (ATI) su prirodni proteini koji se nalaze u žitaricama kao što su pšenica, ječam i raž. ATI proteini se teško vare i izazivaju blage inflamatorne reakcije u crevima. Međutim, oni ne deluju samo u crevima: inflamatorne ćelije i rastvorljivi inflamatorni medijatori koje aktivira ATI takođe mogu da se transportuju iz creva u druge delove tela kroz krvotok.
Kako su naučnici otkrili, ATI proteini promovišu postojeće inflamatorne procese u organima kao što su jetra ili pluća i, što je novo, čak iu centralnom nervnom sistemu. Kao rezultat toga, ATI proteini mogu pogoršati simptome MS.
Inicijalna studija istraživačkog tima na životinjskom modelu pokazala je da ishrana koja sadrži 25% pšenice značajno pogoršava simptome MS u poređenju sa inače identičnom ishranom bez pšenice. Ovi rezultati se takođe mogu reprodukovati sa minimalnom količinom ATI proteina (0,15% težine hrane), ali ne i sa velikom količinom proteina glutena (5% težine hrane).
Istraživački tim je tada bio u mogućnosti da potvrdi rezultate životinjskog modela u kliničkoj pilot studiji. U ovoj studiji su učestvovali pacijenti sa umereno teškom, blago aktivnom MS. Jedna studijska grupa je tri meseca pratila ishranu sa smanjenom količinom pšenice, dok je druga grupa nastavila sa ishranom koja je sadržala pšenicu.
Nakon tri meseca, grupe su prešle na drugu ishranu još tri meseca. Pacijenti sa MS su prijavili značajno manje bolova tokom dijete bez pšenice. U njihovoj krvi je takođe izmereno manje inflamatornih imunih ćelija.
„Naše studije pokazuju koliko su ishrana, njene interakcije sa mikrobiomom creva i imunološkim sistemom creva važne za zdravlje. Dijeta bez pšenice može smanjiti ozbiljnost MS i drugih inflamatornih bolesti. Dalja istraživanja koja kombinuju ishranu bez pšenice sa drugim lekovima u planu su, između ostalog, terapije“, kaže profesor Šupan.
