Eksplozija ljudske populacije, koja je porasla sa 1,6 milijardi na više od 6 milijardi tokom 20. veka, imala je dubok uticaj na globalno okruženje i biodiverzitet. Ipak, veliki biljojedi sisari, uključujući vrste kao što su slonovi i jeleni, pokazali su izuzetnu sposobnost prilagodljivosti i preživeli relativno neokrnjeni ovu promenu.
Naučnici su istraživali ishranu najčešćih sisara biljojeda velikog tela u Kini tokom prošlog veka kako bi razumeli kako su ove vrste preživele dramatične promene u okolini izazvane rastom ljudske populacije. Analizirajući zubne mikroobrve velikih sisara, istraživači su otkrili da su ove vrste pokazale značajne promene u ishrani u odgovoru na transformacije ljudskog korišćenja zemljišta.
Dr Tomas Stidham iz Instituta za paleontologiju i paleoantropologiju kičmenjaka (IVPP) Kineske akademija nauka ističe da su za razumevanje promena u ishrani detaljno dokumentovane i analizirane različitosti zubnih mikroobrva. Ove mikroskopske strukture poput rupa i ogrebotina daju uvid u vrste biljaka koje su sisavci konzumirali tokom vremena.
„Oštećenja mikrotrobe koreliraju sa raznovrsnošću ishrane, što omogućava praćenje promena u vrstama i količinama pojedenih biljaka“, objašnjava dr Stidham.
Tim je prikupio podatke od 380 primeraka donje vilice, obuhvatajući 18 vrsta velikih sisara biljojeda u Kini. Period analize obuhvatao je vreme pre (1880-1910) i posle (1970-1990) značajnog porasta ljudske populacije. Fokusirajući se na ishranu ovih sisavaca tokom različitih vremenskih perioda, istraživači su identifikovali ključne promene u ishrani koja je korelirala sa stvaranjem velikih urbanih područja i intenzivnijim korišćenjem zemljišta od strane ljudi.
„Vrste na koje smo se fokusirali u ovoj studiji trenutno imaju značajne veličine populacije i vešto su se prilagodile našoj planeti koja se menja. Ova vrsta istraživanja pruža neprocenjivo iskustvo koje pomaže da se osigura da više vrsta može koegzistirati sa ljudima u našoj zajedničkoj budućnosti“, naglašava dr Jang Janghešan sa Istočnokineskog normalnog univerziteta (ECNU), glavni autor studije.
Rezultati istraživanja, objavljeni u časopisu Ecology Letters, ukazuju na to da su veliki sisavci pretrpeli značajne promene u ishrani u istočnom delu Kine, gde je došlo do najvećeg porasta ljudske populacije. Nasuprot tome, zapadna Kina, manje naseljena i manje pogođena rastom populacije, pokazala je minimalne promene u ishrani ovih sisavaca.
Dalja analiza pokazuje da su ove promene u ishrani u istočnom delu Kine rezultirale povećanom raznovrsnošću i prilagodljivošću u konzumiranju hrane od strane sisavaca. Ovo je ključno otkriće koje naglašava vezu između promena u ishrani velikih sisavaca i brze transformacije korišćenja zemljišta izazvane ljudskom aktivnošću.
Profesor Ksingfeng iz ECNU-a, odgovarajući autor studije, izražava divljenje prilagodljivosti ovih sisavaca pred nezaustavljivim progresom čovečanstva. „Naši nalazi svedoče o neverovatnoj prilagodljivosti ovih biljojeda. Suočeni sa nemilosrdnim napredovanjem čoveka, promenili su svoje strategije ishrane, a ova fleksibilnost je verovatno kamen temeljac njihove otpornosti u ovom pejzažu koji se brzo menja.“
Ovo istraživanje ne samo da doprinosi razumevanju odnosa između velikih sisara i njihove okoline, već pruža i neprocenjiv uvid u buduće strategije očuvanja. Dok se svet suočava sa izazovima antropocena, dublje razumevanje suptilnih ekoloških promena postaje ključno za očuvanje i održavanje biodiverziteta planete.
