Kognitivni pad je manje verovatan kod onih koji slede mediteransku ishranu, prema francuskoj studiji od 840 ljudi starijih od 65 godina.
Demencija kao što je Alchajmerova bolest i druga neurodegenerativna stanja često počinju kognitivnim padom, što je spor gubitak mentalnih sposobnosti.
Istraživanja sugerišu da navike u ishrani, posebno mediteranska dijeta, mogu pomoći u zaštiti od ovog gubitka.
Inspirisana hranom koja se tradicionalno jede u regionima, uključujući Krit, Italiju i južnu Španiju, mediteranska dijeta daje prednost konzumiranju voća i povrća, neprerađenih žitarica, neke ribe i sira i maslinovog ulja.
Dokazi ukazuju na brojne koristi od takve mešavine hrane, uključujući – potencijalno – jačanje zdravlja našeg mozga.
Međutim, bilo je suprotstavljenih rezultata, verovatno zbog upotrebe upitnika o ishrani koji su sami prijavili, koji su skloni netačnostima.
Studije su povezale određene biomarkere sa kognitivnim zdravljem, pa je međunarodna grupa istraživača uzela ovaj pristup, za koji oni predlažu da je precizniji način za merenje izloženosti ishrani i njenog odnosa sa zdravstvenim ishodima.
„Otkrili smo da je pridržavanje mediteranske ishrane koju je procenio panel dijetalnih biomarkera obrnuto povezano sa dugotrajnim kognitivnim padom kod starijih ljudi“, kaže prvi autor Alba Tor-Roca, nutricionista i naučnik za javno zdravlje na Univerzitetu u Barselona.
Tor-Roca i njegove kolege istražili su vezu između mediteranske ishrane i kognitivnog pada kod starijih osoba kroz detaljnu analizu zdravstvenih i kognitivnih podataka prikupljenih tokom 12 godina.
Za kreiranje metabolomskog rezultata mediteranske dijete (MDMS) korišćena je skala od 14 tačaka. Ovaj rezultat se zasniva na dva moguća metabolomska biomarkera u ishrani za sedam važnih delova mediteranske ishrane: povrće, mahunarke, voće, žitarice, mlečne proizvode, ribu i masti.
Metabolomika je proučavanje malih molekula zvanih metaboliti koji su proizvodi ćelijskih procesa. Njihovi nivoi se mogu promeniti kao odgovor na bolest, ishranu i druge faktore životne sredine.
Naučnici mogu da saznaju o našem zdravlju i pronađu moguće biomarkere bolesti merenjem nivoa metabolita u uzorku.
„U okviru studije, dizajniran je metabolomski indeks u ishrani – zasnovan na biomarkerima dobijenim iz seruma učesnika – za grupe hrane koje čine deo mediteranske dijete“, kaže naučnica za ishranu i hranu Kristina Andres-Lacueva sa Univerziteta. od Barselone.
„Kada je ovaj indeks poznat, procenjuje se njegova povezanost sa kognitivnim oštećenjem.“
Nivoi specifičnih supstanci u serumu uključujući zasićene i nezasićene masti, polifenole koje proizvode crevne bakterije i druge biljne hemikalije mereni su iz uzoraka krvi učesnika prikupljenih na početku studije.
Tokom dvanaest godina, pet neuropsiholoških testova je dato učesnicima da bi se utvrdila njihova kognitivna sposobnost ili oštećenje.
Istraživači su otkrili zaštitnu vezu između mediteranske dijete i kognitivnog pada kod starijih osoba, na osnovu rezultata i serumskih biomarkera.
Pojedinci koji su se više pridržavali mediteranske dijete pokazali su značajno sporiji kognitivni pad u poređenju sa onima sa nižim nivoom pridržavanja.
„Ovi rezultati podržavaju upotrebu ovih indikatora u dugoročnim procenama praćenja“, kaže Tor-Roca, „kako bi se uočile zdravstvene beneficije povezane sa mediteranskom ishranom ili drugim obrascima ishrane i stoga, usmeravali personalizovano savetovanje u starijoj dobi.“
Studija ima ograničenja, na primer, uzorci krvi za metabolomičku analizu bili su dostupni samo na početku, tako da tim nije mogao da ispita prethodnu izloženost ili promene tokom praćenja.
Efekti ishrane na zdravlje su uvek složeni, ali sveukupno, nalazi potkrepljuju ideju da obrasci ishrane mogu igrati ulogu u održavanju zdravlja mozga i smanjenju rizika od kognitivnih oštećenja kako starimo.
„Razvoj metaboličkih rezultata u ishrani zasnovanih na obrascima ishrane može pomoći u daljem preciziranju mera procene ishrane“, pišu autori, „i nadamo se da će doprineti boljem razumevanju bioloških mehanizama preko kojih ishrana utiče na kognitivno zdravlje u starijoj populaciji“.
