Prema novoj studiji, krčenje šuma u Amazonu uzrokuje toplije površine kopna udaljene do 100 kilometara. Istraživanje, koje je sproveo tim britanskih i brazilskih naučnika, predvođen dr Edvardom Batom sa Univerziteta u Lidsu, sugeriše da tropske šume igraju ključnu ulogu u hlađenju kopnene površine — i da se taj efekat može odigrati na značajnim udaljenostima.
Poznato je da kada se krče tropske šume, klima u neposrednoj blizini postaje toplija.
U ovoj najnovijoj studiji, istraživači su želeli da znaju da li je krčenje šuma u Amazonu dovelo do zagrevanja klime dalje, a studija je ispitala uticaj gubitka šuma na lokacijama udaljenim do 100 kilometara.
Dr Butt, istraživač sa sedištem u Školi za Zemlju i životnu sredinu u Lidsu, rekao je: „Razumevanje uticaja gubitka šuma u Amazonu je od kritične važnosti.
„Svet postaje topliji kao rezultat klimatskih promena. Važno je da razumemo kako krčenje šuma Amazonskog ekosistema doprinosi zagrevanju klime. Ako krčenje šuma zagreva okolne regione, to bi imalo velike implikacije za ljude koji žive u tim oblastima. “
Kao deo studije, istraživači su kombinovali satelitske podatke o temperaturi površine kopna i gubitku šuma u Amazonu za period od 2001. do 2020. Studija, „Kručenje šuma Amazona izaziva snažno regionalno zagrevanje,“ objavljeno je u Zborniku radova Nacionalne akademije nauka.
Podaci su analizirani na 3,7 miliona lokacija širom Amazonskog basena. Istraživači su uporedili zagrevanje koje se dogodilo u regionima sa različitim količinama lokalnog i regionalnog krčenja šuma.
Istraživači su klasifikovali krčenje šuma u krugu od 2 km od tačke prikupljanja podataka kao lokalno. Ako je bilo dalje, između 2 i 100 kilometara dalje, klasifikovano je kao regionalno.
Analizirajući podatke, naučnici su otkrili da je u onim oblastima gde je bilo malo krčenja šuma i lokalno i regionalno, prosečna promena temperature zemljišta u periodu od 2001. do 2021. bila 0,3°C. Lokacije sa 40% do 50% lokalnog krčenja šuma, ali malo regionalnog krčenja šuma, zagrejane u proseku za 1,3°C.
Za poređenje, u oblastima sa lokalnim i regionalnim krčenjem šuma, prosečan porast temperature bio je 4,4°C.
Pišući u radu, istraživači su dodali: „Regionalno zagrevanje usled krčenja šuma Amazona imaće negativne posledice za 30 miliona ljudi koji žive u basenu Amazona, od kojih su mnogi već izloženi opasnim nivoima toplote.
Naučnici su takođe analizirali kako bi seča šuma u budućnosti mogla dodatno zagrejati brazilsku Amazoniju tokom 30 godina od 2020. godine. Razmotrili su dva scenarija, jedan gde se Zakon o šumama ignoriše, a zaštićena područja nisu zaštićena. Drugi, gde postoji određena zaštita.
U južnom Amazonu, gde je gubitak šuma najveći, smanjenje krčenja šuma bi imalo najveću korist od smanjenja budućeg zagrevanja za više od 0,5°C u državi Mato Groso.
Profesor Dominick Spracklen, sa Univerziteta u Lidsu i koautor studije, rekao je: „Dobro je poznato da je zaštita tropskih šuma ključna u borbi protiv globalnih klimatskih promena. Naš rad pokazuje da će zaštita šuma takođe imati velike koristi na lokalnom, regionalnom i nacionalnom nivou.
„Pokazujemo da bi smanjenje krčenja šuma smanjilo buduće zagrevanje širom južne Amazone. To bi koristilo ljudima koji žive širom regiona kroz smanjenje toplotnog stresa i smanjenje negativnih uticaja na poljoprivredu.“
Dr Celso von Randov, istraživač sa Brazilskog Nacionalnog instituta za svemirska istraživanja i koautor studije, rekao je: „U Brazilu su uobičajene studije o važnosti očuvanja šuma za skladištenje ugljenika, ali nam još uvek nedostaju studije o njihovi biofizički efekti.Ovo je važno jer se Amazon brzo zagreva zbog klimatskih promena, a sada je pogoršan krčenjem šuma.
„Novi napori da se kontroliše krčenje šuma širom brazilske Amazonije bili su uspešni, a stope krčenja šuma su se smanjile tokom prošle godine, a sada vidimo koristi od mogućeg smanjenja zagrevanja koje utiče na ljude koji žive u ovom regionu. Prepoznavanje takvih koristi će, nadamo se, dovesti do šire podrške za stalne napore za smanjenje krčenja šuma i zaštitu šuma“.
