Pacijenti koji su bili podvrgnuti radioterapiji karlice mogu živeti sa hroničnom upalom donjeg creva niskog stepena 20 godina nakon tretmana. Ovo je pokazala studija istraživača sa Univerziteta u Geteborgu objavljena u časopisu eBioMedicine.
Radioterapija je često neophodna za lečenje ili usporavanje raka. Iako današnje radioterapije imaju visok nivo preciznosti, zdravo tkivo u i oko polja zračenja je i dalje pogođeno. Ova studija ističe ranije nepoznati neželjeni efekat radioterapije na donji deo abdomena.
Sluzokoža debelog creva je normalno zaštićena od kontakta sa bakterijama u fecesu tankom barijerom sluzi. U trenutnoj studiji, istraživači sa Univerziteta u Geteborgu pokazali su da radioterapija u predelu karlice utiče na ovaj tanak sloj sluzi, omogućavajući bakterijama da dođu u kontakt sa ćelijama na površini creva. Ovo bi mogao biti razlog za upalu niskog stepena koju su istraživači takođe pronašli u crevima koja su bila izložena radioterapiji nekoliko godina ranije.
„Može biti teško otkriti upalu niskog stepena“, kaže Sravani Devarakonda, istraživač sa Sahlgrenska akademije Univerziteta u Geteborgu i glavni autor studije. „Ovo je prvi put da su istraživači uspeli da sa sigurnošću pokažu da se to dešava kod preživelih od raka, mnogo vremena nakon što je karlična radioterapija završena. Videli smo znake upale niskog stepena čak dvadeset godina nakon radioterapije.“
Uobičajeno je da oni koji su primili radioterapiju za rak grlića materice, prostate ili rektuma, na primer, dožive crevne simptome mnogo godina nakon završetka lečenja. Ozbiljnost varira od tenezma (osećaj da creva nisu pravilno ispražnjena uprkos višekratnim posetama toaletu), do veoma česte dijareje (15 puta dnevno ili više).
Studija je zasnovana na uzorcima od 28 ljudi, uključujući 24 osobe koje su preživele rak. Četiri ispitanika nisu bila podvrgnuta radioterapiji i služili su kao kontrolna grupa. Među ispitanicima, najkraće vreme od radioterapije bilo je dve godine, a najduže dvadeset godina. Medijan je bio pet godina između završetka radioterapije i biopsije creva.
Studija je sprovedena u širokoj saradnji između kliničkih i osnovnih naučnih istraživača na Univerzitetu u Geteborgu, Univerzitetskoj bolnici Sahlgrenska i Institutu Karolinska. Odgovorna za istraživačku saradnju je Sesilija Bul, vanredni profesor na Sahlgrenskoj akademiji Univerziteta u Geteborgu.
„Subjekti naše studije uključivali su i pacijente koji su primali tradicionalnu radioterapiju i one koji su imali ciljaniji oblik, IMRT. Videli smo upalu niskog stepena u obe grupe. Oštećenje okolnog tkiva može biti ograničeno IMRT-om, ali još uvek postoji dugo -terminalne inflamatorne promene“, kaže ona.
Sledeći korak za istraživače će uključiti otkrivanje da li ova upala niskog stepena nakon radioterapije izaziva neke od crevnih simptoma koji se često vide kod ovih preživelih od raka i, ako jeste, koji simptomi su posledica upale.
Već se sprovode istraživanja kako bi se pronašli načini za jačanje otpornosti creva na radioterapiju, kako bi se dugotrajni simptomi koji utiču na kvalitet života mogli ublažiti ili čak potpuno sprečiti. U opsežnoj studiji koja uključuje više od 300 pacijenata, istraživači pokušavaju da ojačaju zaštitnu barijeru sluzokože dodavanjem dodatnih dijetalnih vlakana u ishranu pre početka radioterapije.
