Pacijenti sa srčanim udarom koji svakodnevno ne uzimaju aspirin imaju povećanu verovatnoću ponovnog infarkta miokarda, moždanog udara ili smrti u poređenju sa onima koji dosledno uzimaju lek, prema istraživanju predstavljenom na Kongresu ESC 2023.
„Naši nalazi sugerišu da je neuzimanje aspirina kako je propisano nakon srčanog udara povezano sa većim rizikom od ponovnog srčanog udara, moždanog udara ili smrti“, rekla je autorka studije dr Ana Meta Kristensen iz bolnice Bispebjerg i Frederiksberg, Frederiksberg, Danska. „Preporučujemo da svi pacijenti koji su imali srčani udar ostanu privrženi svom aspirinu u skladu sa smernicama sve dok nasumična kontrolisana ispitivanja ne pokažu suprotno i dok se kliničke smernice ne promene.
Aspirin je obavezan nakon srčanog udara zbog svoje sposobnosti da spreči stvaranje krvnih ugrušaka, a samim tim i smanji rizik od novog srčanog ili moždanog udara. Međutim, kako su metode lečenja i dijagnostike napredovale poslednjih decenija, prognoza nakon infarkta miokarda se poboljšala i dugoročni efekti aspirina su sada manje očigledni. Pošto aspirin sprečava stvaranje krvnih ugrušaka, on takođe povećava rizik od krvarenja, a ravnoteža između kardiovaskularnih koristi i krvarenja se menja sa vremenom nakon srčanog udara. Ova studija je istraživala rizik povezan sa prekidom dugotrajnog uzimanja aspirina u poređenju sa nastavkom upotrebe nakon srčanog udara u savremenom okruženju.
Studija je koristila podatke iz danskih zdravstvenih registara širom zemlje. Uključuje pacijente starije od 40 godina koji su prvi put imali srčani udar između 2004. i 2017. godine, lečeni koronarnim stentom i uzimali aspirin kako je propisano tokom prve godine nakon srčanog udara. Pacijenti koji su bili na antikoagulansima ili su imali moždani udar ili ponovljeni srčani udar tokom te prve godine bili su isključeni.
Pridržavanje aspirina procenjeno je na dve, četiri, šest i osam godina nakon srčanog udara. U Danskoj, svaki put kada pacijent uzme recept za aspirin, broj tableta i datum preuzimanja se evidentiraju u registrima. Pridržavanje aspirina u svakoj od četiri vremenske tačke procenjeno je kao procenat dana kada su pacijenti uzimali pilule tokom prethodne dve godine. Pacijenti koji su uzimali aspirin 80% ili manje vremena smatrani su nepridržavanima (tj., ne uzimaju aspirin kako je propisano), dok se oni koji su uzimali aspirin više od 80% vremena smatraju pristalim (tj. uzimaju aspirin kako je propisano). U svakoj vremenskoj tački, pacijenti su bili isključeni ako su doživeli još jedan srčani udar, moždani udar, umrli ili su počeli da uzimaju antikoagulanse ili P2I 12 inhibitore.
Dr Kristensen je objasnio: „Procenili smo efekte dugotrajne upotrebe aspirina kod pacijenata koji nisu primali druge lekove za prevenciju srčanog ili moždanog udara. I antikoagulansi i P2I inhibitori su agensi koji – slično aspirinu – deluju na sprečavanju stvaranje krvnih ugrušaka. Stoga su pacijenti koji su bili podvrgnuti takvim tretmanima isključeni iz naše studije.“
Studija je obuhvatila 40.114 pacijenata sa prvim srčanim udarom. Pridržavanje aspirina je progresivno opadalo sa svakom vremenskom tačkom, sa 90% u dve godine nakon srčanog udara na 84% u četiri godine, 82% u šest i 81% u osam godina.
Istraživači su analizirali da li su pacijenti koji nisu uzimali aspirin kako je propisano imali veći rizik od kompozitnog ishoda rekurentnog srčanog udara, moždanog udara ili smrti u poređenju sa onima koji su dosledno uzimali aspirin. Uzeti su u obzir brojni faktori koji mogu uticati na rezultate uključujući starost, pol, dijabetes, visok krvni pritisak, visok holesterol, bolest bubrega, rak, čir na želucu, prethodna krvarenja i hroničnu opstruktivnu bolest pluća.
U svakoj vremenskoj tački, pacijenti koji su uzimali aspirin kako je propisano su imali manju verovatnoću da će doživeti kompozitni ishod u poređenju sa pacijentima koji nisu adherentni. U poređenju sa pacijentima koji se pridržavaju terapije, pacijenti koji se nisu pridržavali lečenja imali su 29%, 40%, 31% i 20% veću verovatnoću za ponovni srčani udar, moždani udar ili smrt dve, četiri, šest i osam godina nakon srčanog udara, respektivno.
Dr Kristensen je rekao: „Naše rezultate treba tumačiti sa oprezom jer pokazuju povezanost, ali ne uspostavljaju uzročnost. Pošto je studija zasnovana na registru, nemamo informacije o konkretnim razlozima zašto pacijenti nisu uzimali aspirin Štaviše, naši nalazi se ne mogu generalizovati na sve pacijente koji dožive srčani udar, jer se naša studija posebno fokusirala na one koji su bili lečeni koronarnim stentom i nisu uzimali druge lekove za sprečavanje stvaranja krvnih ugrušaka. Imajući to na umu, rezultati podržavaju trenutne smernice koje preporučuju dugotrajan aspirin nakon srčanog udara.“
