Strukturne promene vilične kosti u srednjim godinama mogu signalizirati naknadni gubitak visine kod žena, sugeriše istraživanje objavljeno u časopisu otvorenog pristupa BMJ Open.
Stomatolozi, koji će ih verovatno uočiti na rendgenskim snimcima usta tokom rutinskih pregleda, trebalo bi da sarađuju sa lekarima pacijenata jer to može otvoriti mogućnosti za prevenciju, predlažu istraživači.
Gubitak visine kod žena ima tendenciju da se ubrza u dobi od 75 godina i povezan je sa povećanim rizicima od lošeg zdravlja i smrti, kažu istraživači.
Za ovaj gubitak se raspravlja o raznim objašnjenjima, uključujući progresivnu deformaciju skeleta, spuštene lukove u stopalima i izmenjeno držanje, i/ili degenerativne procese uključujući osteoporozu, komprimovane ili izgubljene diskove u kičmi i prelome pršljenova.
Istraživači su želeli da saznaju da li vilična kost sadrži dovoljno informacija o opštem stanju skeleta da bi se predvideo budući gubitak visine.
Stoga su procenili da li su dva faktora opšteg zdravlja kostiju (mineralna gustina) — kortikalna erozija (gubitak spoljašnjeg sloja kosti) i trabekularna retkost (stanjivanje štapića u unutrašnjoj unutrašnjosti „saća“) u viličnoj kosti— može signalizirati naknadni gubitak visine kod žena srednjih godina.
Oni su se oslanjali na učesnice Prospektivne populacijske studije žena u Geteborgu, Švedska, tekuće dugoročne studije koja je počela 1968. na ženama u to vreme od 38, 46, 50, 54 ili 60 godina. Svaki učesnik je imao zdravstvene i stomatološke preglede najmanje dva puta.
Trenutna studija je uključivala 933 žene koje su imale 38 godina (rođene 1930.), 46 (rođene 1922.) i 54 (rođene 1914.) 1968. godine i koje su imale zdravlje – da uključi merenje visine i težine – i pregled zuba – ups najmanje dva puta tokom perioda praćenja.
Gubitak visine je izračunat za tri perioda od 12–13 godina: 1968–80; 1980–92; i 1992–2005. Tokom drugog perioda, žene su imale 62, 70 i 78 godina; a tokom treće su imali 75 i 83 godine.
Prosečan godišnji gubitak visine iznosio je 0,075 cm, 0,08 cm i 0,18 cm, respektivno, u 3 intervala posmatranja, što je ukupno 0,9 cm, 1 cm i 2,4 cm za sva 3 perioda.
Udeo žena sa teškom erozijom korteksa porastao je sa nešto više od 3% u 1968–80. na nešto više od 11% u 1980–92, i nešto manje od 50% u 1992–2005. Slično tome, prevalencija retke trabekulacije porasla je sa 20+% u 1968–80, na 33,5% u 1980–92, i na skoro 42% u 1992–2005.
U svakom periodu, gubitak visine je bio najveći kod onih sa teškom kortikalnom erozijom i onih sa slabom trabekulacijom. Kortikalna erozija 1968, 1980. i 1992. značajno je predvidela gubitak visine 12 godina kasnije. Slično, retka trabekulacija u sve 3 vremenske tačke je takođe predvidela značajno skupljanje kostiju u narednih 12 ili 13 godina.
Dalje analize, prilagođavajući potencijalno uticajne faktore, kao što su visina, godina rođenja, nivo fizičke aktivnosti, pušenje, težina (BMI) i obrazovanje, dale su iste nalaze, sa izuzetkom erozije korteksa u prvom od 3 perioda praćenja (1968. –80).
Ovo je opservaciona studija i kao takva, ne mogu se izvući čvrsti zaključci o uzroku i posledici. Istraživači takođe priznaju da gubitak visine može odražavati različite uslove i da su učesnici odustali u kasnijim godinama studije, što je moglo uticati na nalaze.
Strukturne promene kostiju koje se vide na viličnim kostima učesnika studije verovatno podsećaju na one na pršljenima, što bi, zauzvrat, objasnilo potencijalno smanjenje visine. Ove promene su ključne za gubitak visine, kao i za osteoporozu, ističu istraživači.
„Oni stoga mogu poslužiti kao proki indikatori prilikom skrininga u ranim fazama degenerativne patogeneze kostiju, signalizirajući tekuće remodeliranje kostiju i potrebu za daljom kliničkom pažnjom starijim ženama koje su u riziku od gubitka visine“, predlažu oni.
„Pošto većina pojedinaca posećuje svog stomatologa najmanje svake 2 godine i radi radiografiju, saradnja između stomatologa i lekara može otvoriti mogućnosti za predviđanje budućeg rizika od gubitka visine“, zaključuju oni.
