Tim istraživača iz nekoliko institucija predvođenih Nacionalnim institutom za zdravlje ispitao je trendove smrtnosti u SAD. U radu „Trendovi u smrtnosti od trovanja, vatrenog oružja i svih drugih povreda namerno u SAD, 1999-2020“, objavljenom u JAMA Internal Medicine, istraživači pronalaze uznemirujuće trendove u stopi i načinu na koji Amerikanci umiru.
Studija otkriva da je broj smrtnih slučajeva usled spoljašnjih uzroka na 100.000 stanovnika porastao sa 65,6 u 1999. na 103,5 u 2020. godini, pri čemu trovanja čine većinu razlike na +31,18, a zatim vatrenim oružjem na +4,18.
Između 1999. i 2020. godine, stopa smrtnosti od trovanja rasla je godišnje po prosečnoj stopi od 7%. Ovo alarmantno povećanje verovatno je posledica krize sa receptima za opioide, praćeno sekundarnim uličnim tržištem droga za one koji su zavisni od opioida kako se tržište recepata pooštrava. Stope smrtnosti od trovanja su se više nego utrostručile u periodu od 1999. do 2020. godine, skoro prestigvši sve druge povrede kao vodeći spoljni uzrok smrti.
Od 2008. godine, stopa smrtnosti od trovanja od samoubistava se svake godine smanjuje, što možda ne odražava porast dobrog mentalnog zdravlja koliko lakši pristup smrtonosnijim sredstvima, kao što je vatreno oružje, ili maskiranje podataka o samoubistvima usred epidemije opijata na recept.
Od 1999. do 2020. godine stopa smrtnosti od vatrenog oružja porasla je za 1,1%. Sužavanje pogleda na ubistva iz 2014. na 2020. pokazuje da su ubistva iz oružja rasla u proseku za 6,9% godišnje.
Afroamerikanci su imali najveću stopu smrtnih slučajeva od vatrenog oružja tokom perioda istraživanja, nekoliko puta više od onih kod azijskih i pacifičkih ostrva, koji su imali najnižu (24,5 prema 3,3 na 100.000 stanovnika, respektivno). Indijanci i starosedeoci Aljaske doživeli su najbrži porast godišnje stope smrtnosti od vatrenog oružja od 3%.
Od 2019. do 2020. godine povećana je stopa smrtnosti od trovanja, vatrenog oružja i svih drugih povreda, a najveći porast je ponovo zabeležen kod smrtnih slučajeva od trovanja (8,92 na 100.000 stanovnika). Povećanje stope smrtnosti od trovanja od 28% od 2019. do 2020. godine bilo je tri puta veće od prosečnog godišnjeg povećanja od 2013. do 2020.
Sortiranjem podataka po nameri, najveća relativna povećanja stope smrtnosti bila su namerna ubistva izazvana vatrenim oružjem i nenamerna trovanja.
Nalazi studije naglašavaju potrebu za intervencijama javnog zdravlja na više nivoa kako bi se suprotstavili rastućim nacionalnim trendovima mortaliteta usled spoljašnjih uzroka. Autori navode da je nagli porast smrtnih slučajeva usled nenamernih trovanja i ubistava vatrenim oružjem vanredna situacija u državi koja zahteva hitnu pažnju na lokalnom i nacionalnom nivou.