Rezultati kliničkog ispitivanja koje su sproveli istraživači Nacionalnog instituta za zdravlje (NIH) pokazuju da ljudi sa limfomatoidnom granulomatozom niskog stepena koji se leče interferonom alfa-2b, vrstom imunoterapije, mogu da žive decenijama nakon dijagnoze. Limfomatoidna granulomatoza je retko prekancerozno stanje izazvano infekcijom Epstein-Barr virusom. Ako se ne leči, bolest može napredovati u oblik visokog stepena, koji ima lošiju prognozu i može brzo da se pretvori u agresivan i fatalan B-ćelijski limfom.
U ispitivanju faze 2, koje su vodili istraživači u Centru za istraživanje raka pri Nacionalnom institutu za rak (NCI), koji je deo NIH, pacijenti lečeni interferonom alfa-2b živeli su u proseku oko 20 godina. Nasuprot tome, prethodne studije su izvestile o srednjem preživljavanju manje od dve godine za osobe sa limfomatoidnom granulomatozom.
Nalazi sugerišu da imunoterapija može sprečiti progresiju bolesti niskog stepena u bolest visokog stepena. Rezultati su objavljeni u Lancet Hematologi.
„Pokazali smo u ovom retkom poremećaju da je korišćenje novog pristupa zasnovanog na imunoterapiji za bolesti niskog stepena efikasne i poboljšava preživljavanje u poređenju sa istorijskim tretmanima kao što su hemoterapija i kortikosteroidi“, rekao je Christopher J. Melani, MD, iz NCI Centra za rak Istraživanja, koji su vodili studiju. „Mislim da rezultati ove studije predstavljaju značajan doprinos određivanju standardnog tretmana za ovu retku bolest.
Limfomatoidna granulomatoza uzrokuje prekomernu proizvodnju belih krvnih zrnaca poznatih kao B limfociti. Pacijenti obično imaju lezije u plućima, centralnom nervnom sistemu, koži, jetri i bubrezima. Simptomi mogu uključivati kašalj, kratak dah, groznicu, gubitak težine i umor. Hemoterapija je trenutno standardni tretman za ljude sa bolešću visokog stepena, ali ne postoji standardni tretman za bolest niskog stepena.
„Iako je limfomatoidna granulomatoza neuobičajena, efekti bolesti visokog stepena mogu biti iscrpljujući“, rekao je dr Džefri Koen, šef Laboratorije za infektivne bolesti u Nacionalnom institutu za alergije i infektivne bolesti i ko-vođa studije. „Potrebni su nam bolji načini da sprečimo da bolest napreduje u ovo teže stanje, kao što je interferon alfa-2b.“
Istraživači NIH-a proučavaju limfomatoidnu granulomatozu od 1980-ih. Početkom 1990-ih, Vindham Vilson, MD, Ph.D., takođe iz NCI-ovog Centra za istraživanje raka, pretpostavio je da je bolest niskog stepena rezultat neispravnog imunološkog odgovora na Epstein-Barr virus i da se stoga može lečiti imunoterapijom, dok bolest visokog stepena zahteva hemoterapiju da bi se obuzdao nekontrolisani rast ćelija.
On i njegove kolege lečili su četiri osobe sa limfomatoidnom granulomatozom niskog stepena interferonom alfa-2b tokom perioda od 5 godina, a tretman je iskorenio sve znake bolesti kod tri od tih pacijenata, poznat kao potpuna remisija. Ta studija je postavila osnovu za ispitivanje faze 2 interferona alfa-2b kod limfomatoidne granulomatoze, za čije je završetak bilo potrebno 30 godina zbog retkosti bolesti i izazova regrutovanja dovoljno pacijenata za studiju.
„Ovo zaista ilustruje jedinstvenu sposobnost NIH-a da uradi ovakvu studiju koju niko drugi nije mogao da uradi i niko drugi nikada nije uradio za ovu konkretnu bolest“, rekao je dr Vilson, koji je vodio studiju.
Ispitivanje je obuhvatilo 67 osoba sa limfomatoidnom granulomatozom, 37 sa bolešću niskog stepena i 30 sa bolešću visokog stepena. U svim slučajevima, učesnici još nisu bili lečeni od ove bolesti ili njihova bolest nije reagovala na ili se vratila nakon drugih tretmana.
Tokom početnog lečenja, većina pacijenata sa bolešću niskog stepena primala je potkožne injekcije interferona alfa-2b tri puta nedeljno u povećanim dozama tokom oko godinu dana. Većina pacijenata sa bolešću visokog stepena dobija šest ciklusa intravenske hemoterapije svake tri nedelje.
Obe grupe su se poboljšale, pri čemu je bolest nestala kod 27 od 44 pacijenta (61%) lečenih interferonom alfa-2b i 8 od 17 pacijenata (47%) lečenih hemoterapijom.
Nakon početnog lečenja, neki pacijenti su naknadno primili drugu terapiju, nazvanu unakrsni tretman. Pacijenti sa bolešću niskog stepena koja se pogoršala nakon imunoterapije dobijali su hemoterapiju, dok su pacijenti sa bolešću visokog stepena koji su se vratili nakon hemoterapije davali interferon alfa-2b. Prethodni rad je pokazao da nakon što se bolest visokog stepena eliminiše hemoterapijom, bolest niskog stepena može ponovo da se pojavi.
Unakrsni tretmani su takođe bili efikasni, pri čemu je bolest nestala kod 4 od 8 pacijenata (50%) lečenih interferonom alfa-2b posle hemoterapije i 7 od 15 pacijenata (47%) lečenih hemoterapijom posle interferona alfa-2b.
Medijan ukupnog preživljavanja bio je 20,6 godina za pacijente koji su inicijalno lečeni interferonom alfa-2b i 19,8 godina za pacijente koji su prešli da primaju interferon alfa-2b. Medijan ukupnog preživljavanja bio je 12,1 godina za pacijente koji su u početku lečeni hemoterapijom, a nije dosegnut za one koji su prešli na hemoterapiju.
Najčešći neželjeni efekat lečenja interferonom alfa-2b bio je nizak broj belih krvnih zrnaca, a najčešći neželjeni efekti hemoterapije bili su nizak broj belih krvnih zrnaca i infekcija. Ozbiljne nuspojave su se javile samo kod četvrtine pacijenata lečenih interferonom alfa-2b, u poređenju sa skoro dve trećine pacijenata lečenih hemoterapijom.
Mnoge novije imunoterapije, kao što je nivolumab, mogu se potencijalno koristiti za lečenje limfomatoidne granulomatoze niskog stepena i drugih poremećaja povezanih sa Epstein-Barr virusom i mogu imati manje neželjenih efekata.
„Ispitivanjem interferona alfa-2b utvrđeno je da imunoterapija poboljšava preživljavanje kod pacijenata sa limfomatoidnom granulomatozom niskog stepena“, rekla je dr Melani. „Sada možemo da pogledamo nove imunoterapije koje je lakše tolerisati da vidimo da li mogu da poboljšaju efikasnost našeg trenutnog tretmana.“
