Istraživači Austrijskog arheološkog instituta u saradnji sa kolegama sa Univerziteta Johanes Gutenberg u Majncu (JGU), Univerziteta Kil i Eforata antikviteta u Elidi iskopali su ostatke rane strukture nalik hramu koja se nalazila u okviru posejdonskog svetilišta i bila je prilično možda posvećen samom božanstvu. Tim iz Majnca sa Geografskog instituta JGU, na čelu sa profesorom Andreasom Votom, svojim tehnikama bušenja i direktnog guranja doprineo je istražnom radu.
Oblik zapadne obale poluostrva Peloponez, regiona u kome se nalazi lokalitet, veoma je prepoznatljiv. Duž produžene krivine zaliva Kiparisa nalazi se grupa od tri brda čvrste stene okružene obalnim aluvijalnim sedimentima u oblasti u kojoj inače dominiraju lagune i obalne močvare.
Pošto je ova lokacija bila lako dostupna i bezbedna, ovde je tokom mikenske ere osnovano naselje koje je nastavilo da cveta nekoliko vekova i moglo je da održava kontakte na severu i jugu duž obale. Profesor Andreas Vott sa Univerziteta u Majncu sprovodi geoarheološka istraživanja ovog područja od 2018. godine sa ciljem da razjasni kako je ova jedinstvena situacija evoluirala i kako se obala u regionu Kleidi/Samikon vremenom menjala.
U tu svrhu, sarađivao je u nekoliko kampanja sa dr Birgitom Eder, direktorkom atinskog ogranka Austrijskog arheološkog instituta, i dr Erofili-Iris Koliom iz lokalne uprave za zaštitu spomenika, Eforata antikviteta Elide.
„Rezultati naših dosadašnjih istraživanja ukazuju na to da su talasi otvorenog Jonskog mora zapravo nanosili direktno na grupu brda sve do 5. milenijuma pre nove ere. Nakon toga, na strani okrenutoj moru, razvio se opsežan sistem barijera za plažu u kojem je nekoliko lagune su bile izolovane od mora“, rekao je Vott, koji je profesor geomorfologije na JGU.
Međutim, pronađeni su dokazi da je region više puta bio pogođen događajima cunamija iu praistorijskom iu istorijskom periodu, poslednji put u 6. i 14. veku nove ere. Ovo se poklapa sa preživelim izveštajima o poznatim cunamijima koji su se desili 551. i 1303. godine nove ere. „Povišena situacija koju su pružala brda bila bi od fundamentalnog značaja u antici jer bi omogućila kretanje po suvom duž obale na severu i jugu“, istakao je Vott.
U jesen 2021. geofizičar dr Denis Vilken sa Univerziteta Kil pronašao je tragove struktura na lokaciji u istočnom podnožju grupe brda u oblasti koja je već identifikovana kao interesantna nakon prethodnog istraživanja. Nakon početnih radova na iskopavanju pod nadzorom dr Birgite Eder u jesen 2022. godine, ove strukture su se pokazale kao temelji drevnog hrama koji bi mogli biti temelji dugo traženog hrama Posejdona.
„Lokacija ovog otkrivenog svetog mesta odgovara detaljima koje je Strabon naveo u svojim spisima“, naglasio je Eder, koji radi za Austrijski arheološki institut.
Obimna arheološka, geoarheološka i geofizička analiza strukture biće sprovedena u narednih nekoliko godina. Istraživači se nadaju da će utvrditi da li ima specifičnu vezu sa obalnim pejzažom koji je podložan opsežnoj transformaciji. Stoga, na osnovu geomorfoloških i sedimentnih dokaza o ponavljajućim događajima cunamija ovde, takođe treba istražiti geomitološki aspekt.
Čini se mogućim da je ova lokacija zapravo eksplicitno odabrana za lokaciju Posejdonova hrama zbog ovih ekstremnih pojava. Na kraju krajeva, Posejdona, sa svojom kultnom titulom zemljotresa, stari su smatrali odgovornim za zemljotrese i cunamije.
U proteklih 20 godina, grupa za istraživanje prirodnih opasnosti i geoarheologiju na Univerzitetu u Majncu, na čelu sa profesorom Andreasom Votom, ispituje razvoj obale Grčke tokom poslednjih 11.600 godina. Oni se posebno fokusiraju na zapadnu stranu Grčke od obale Albanije nasuprot Krfa, drugih jonskih ostrva Ambrakijskog zaliva, zapadne obale grčkog kopna do Peloponeza i Krita.
Njihov rad uključuje identifikaciju relativnih promena nivoa mora i odgovarajućih promena na obali. Još jedna suštinska karakteristika njihovih istraživanja je otkrivanje ekstremnih talasnih događaja iz prošlosti, koji na Mediteranu uglavnom imaju oblik cunamija, i analiza njihovog uticaja na obale i zajednice koje tamo žive.
Na osnovu jezgara sedimenta koja dokumentuju vertikalne i horizontalne aberacije u slojevima taloženja, tim JGU je u stanju da postavi scenarije promena koje su se desile duž obala i unutar pejzaža. Grupa sada ima arhivu od oko 2.000 uzoraka jezgra dobijenih uglavnom u Evropi.
Štaviše, od 2016. godine koriste inovativnu tehniku direktnog pritiska za istraživanje podzemlja. Direktno otkrivanje pritiska uključuje korišćenje hidrauličkog pritiska da se različiti senzori i alati guraju u zemlju kako bi prikupili sedimentološke, geohemijske i hidraulične informacije o podzemnoj površini. Institut za geografiju Univerziteta Johanes Gutenberg u Majncu je jedina institucija te vrste u Nemačkoj koja raspolaže potrebnom opremom.
